Szachy należą do grona gier strategicznych. Oznacza to, że już od samego początku musimy wiedzieć jak rozplanować naszą rozgrywkę, tak aby móc zaskoczyć przeciwnika, by w efekcie z nim wygrać! Mistrzowie poprzednich epok próbowali ustalić jakimi zasadami należy się kierować rozpoczynając partię. O trzech z nich wie zapewne każdy początkujący szachista i na nich skupimy się w głównej mierze.
Walczymy od samego początku o centrum
Jest to podstawowa zasada, od której trzeba zacząć już od samego początku partii. Nie bez powodu mówi się, że najważniejsze problemy zaczynają się od środka. Jeśli nie ustawimy ataku w centrum bitwy, prędzej czy później przeciwnik nas przechytrzy i pierwszy uderzy w dowódcę!
Wyprowadzamy lekkie figury
Kolejną najważniejszą zasadą jest wyprowadzenie lekkich figur. Są nimi skoczki i gońce. Ich wyprowadzenie ma posłużyć jednemu – zrobieniu roszady!
Wykonujemy roszadę
Wykonanie roszady jest niezbędne, aby umiejscowić dowódcę wojska w bezpiecznym i niedostępnym dla przeciwnika miejscu. Po dokonaniu tego można przejść do kolejnego etapu – dołączenia figur ciężkich do gry (hetmana i wież), a następnie atak!
Jak nie należy rozpoczynać?
Powyższy diagram świetnie obrazuje to co zostało opowiedziane wcześniej. Figury białych rozstawiły się na obrzeżach szachownicy, nie koncentrując ataku w centralnej części szachownicy. Konsekwencja jest taka, że armia czarnych figur przejęła wszystkie centralne pola, atakując w stronę białego monarchy – sytuacja jest bardzo zła! Białe nie powinny tak rozpoczynać!
Jak zatem najprościej rozpocząć partię szachów?
Powyższy diagram obrazuje jak najprościej należy rozpocząć partię szachową. Jest to otwarcie nazywane partią włoską (giuoco piano), co można przetłumaczyć jako „spokojną grę”. Pierwsze opisy tego otwarcia zostały opisane już w XV w. Jest to najpopularniejsze otwarcie debiutowe, które poznaje każdy początkowy szachista. Figury zostają wyprowadzone, atakując pola centralne, oraz kluczowe dla króla przeciwnika.
Samych otwarć jest nieskończona ilość. Ich nazwy często pochodzą od nazwisk twórców. Zdecydowana większość pochodzi z okresu początku XX wieku. Uznaje się ten okres za początek rozkwitu teorii szachów. O bardziej złożonych zasadach rozgrywki partii szachowej pisał wybitny szachista – Aaron Niwzowitsch, w książce „Mój System”, o którym poświęcony będzie osobny artykuł.